NAAR TOP
Image Alt

Vlaamse landbouw post-corona: ‘zwijgt en doe voort’?

Vlaamse landbouw post-corona: ‘zwijgt en doe voort’?
In zijn voorwoord voor de laatste editie van Drietand, stelt voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat Hendrik Vandamme vragen bij het huidige landbouwmodel voor Vlaanderen: “bij de minste marktverstoring zweet de hele sector.” Dit benoemen, is een belangrijke stap richting transitie naar een landbouwmodel dat boer, buurt en beest respecteert. 

Ge zwijgt omdat ge de dingen niet kunt benoemen

(Wannes Capelle)

‘Kunnen jullie, van de Milieufederatie, bezwaar indienen tegen een megastal van 250.000 kippen hier achter, in Alveringem? De boer van hiernaast durfde niet zelf te bellen, je weet, het gaat hier nog altijd over landbouwers hé’. De zoveelste geplande kippenbunker.

Niet voor de boer, maar voor de veevoederfabrieken en de export. De boeren in de buurt, zien met elke megastal hun winstmarges dalen. ‘Ge zwijgt en doet voort’.

De Westhoek -en bij uitbreiding de helft van West-Vlaanderen- rolt de rode loper uit voor steeds grotere pluimveestallen. Stapels lekkers van bij ons, klaar voor de export. Tussen die stallen worden nu de aardappelruggen mooi gelegd, rij aan rij, veld aan veld. Evenzeer voor de export, want ook in Brazilië weten ze wat lekker is. De boer werkt hard voor ons voedsel: ‘Ge zwijgt en doet voort’. Maar wat hij zaait of kweekt en hoeveel hij er aan verdient, wordt bepaald door de wereldmarkt en de marges die hogerop de keten worden gerekend.

Raadgevers, banken, voederbedrijven, verwerkers,… duwen de boer verder in deze rol: nog groter, nog meer kredieten, nog grotere investeringen, nog grotere (mentale) druk. De boer is de olie van de toelevering en de verwerking. Schaalvergroting als adagium, het verre buitenland als afzetmarkt en de labiele wereldpolitiek als zekerheid. Boeren verkopen aan prijzen van decennia terug, maar alles wordt ook voor hen duurder. ‘De boer is alleen nog maar poester’, zeggen we hier, hij/zij die de stallen uitmest en de dieren voedert. ‘Ge zwijgt, omdat ge de dingen niet kunt benoemen’.

Voorgaande paragraaf is niet het ‘klassieke riedeltje’ van de ‘groene jongens en meisjes’. In deze geest schreef Hendrik Vandamme, voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat (ABS), ook het voorwoord voor hun laatste tijdschrift ‘Drietand’. Met een eerlijke kwetsbaarheid legt hij de vinger op de ‘etterbuil’ van de ongelimiteerde groei. “Crisissen als mond- en klauwzeer, dioxine, varkenspest, vogelgriep, Ruslandboycot en Afrikaanse varkenspest tonen aan dat we ergens tegen de limieten van het toelaatbare aanlopen.” En gelijk heeft hij.

Ge zoekt hoe da je ’t zeer verzacht
(Wannes Capelle)

Je zal ons nog niet direct samen op de barricaden zien staan, deze lente is nog pril. Maar in crises zien we wat écht van belang is: gezondheid, natuur en voedsel (samen). De tegenstelling tussen het afwijzen van onze boeren door de wereldmarkt en de steun die ze krijgen van de bevolking is sprekend. ‘De boeren zijn van ons.’ En daarom kopen we nu massaal lokaal: direct bij de boer. De vraag naar meer lokaal aanbod, zal de boer de ruimte geven om meer dan één soort te telen en zich los te maken van de industrie. We kunnen het dan ook hebben over de strategische rol voor die lokale boeren in het herstel van de natuur, eens de boer terug de eigen dieren houdt en meer geld overhoudt met minder dieren. Van het beleid vragen we de boer te erkennen voor zijn rol in het herstel van de grondwatertafel, biodiversiteit, of de opslag van koolstof in de weiden onder de poten van de melkkoeien, in ruil voor een degelijke vergoeding. Dit is waar wij, als milieubeweging over willen praten. Ook Sicco Mansholt, de grondlegger van het Europese industriële landbouwbeleid, keerde zijn kar en plaatste de boer terug in het midden: “ge moet ni zwijgen, Hendrik”.

En of we bezwaar indienden tegen die stal in Alveringem? Neen, we waren te laat. De stal werd vergund. Maar we hebben het hier toch nog eens goed gezegd, voor die boer, de natuur én de gezondheid van de buurt.

 

Bart Vanwildemeersch
Stafmedewerker beleid
West-Vlaamse Milieufederatie

 

Bert  Boonen
Stafmedewerker beleid landbouw
Natuurpunt

Spring naar toolbar