Transitie energie
Energie
Op dit moment draait een groot deel van onze samenleving nog op fossiele energie hoewel de verschillende vormen van hernieuwbare energie een sterke groei kennen. Fossiele brandstoffen zijn de resten van dode planten of plankton. Deze hebben tijdens hun leven via fotosynthese koolstofdioxide (CO₂) opgenomen en hebben zich onder de aarde, onder druk, omgezet in gas, steenkool of olie. Door fossiele brandstoffen te verbranden, komt er energie vrij maar tegelijk keert de opgenomen CO₂ terug in de lucht en werkt als broeikasgas. Daardoor warmt onze aarde op. Andere broeikasgassen worden onder meer uitgestoten door de veeteelt (methaan en lachgas ) of door de chemie (lachgas).
Om de klimaatverandering af te remmen moet onze uitstoot van broeikasgassen drastisch en dringend omlaag. Mondiaal is in 2015 bij het Klimaatakkoord van Parijs een afspraak gemaakt om de opwarming van de aarde te beperken tot minder dan 2 °C en zo mogelijk zelfs tot 1,5°C.
Concreet betekent dit voor de landen van Europese Unie een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen tegen 2050 met 80 tot 95% t.o.v. 1990. Volgens de Europese lastenverdeling moet België tegen 2030 haar uitstoot in de sectoren transport, gebouwen, landbouw en afval met 35% verminderen ten opzichte van 2005. Nu al is duidelijk dat de doelstellingen van Parijs niet zullen gehaald worden door té weinig besef van urgentie in vele landen en de internationale situatie waardoor klimaatbeleid regelmatig wordt teruggedraaid.
Met particuliere houtverbranding als hernieuwbare energie en de blijvende promotie van de luchtvaart, heb je al twee voorbeelden waar het fout loopt.
Zuiniger/efficiënter met (fossiele) energie
Minder energie gebruiken, maakt dat er minder (fossiele) brandstoffen nodig zijn. Hiervoor moeten in de eerste plaats de woningen beter geïsoleerd worden. De West-Vlaamse Milieufederatie vzw wil op verschillende paden werken, zoals transport via lokale voeding, betere ruimtelijke ordening, inperken van de luchtvaart in West-Vlaanderen, kringloopeconomie, stimuleren van de elektrificatie van de economie, betere ontsluiting met het openbaar vervoer, … en vooral het stimuleren en ondersteunen van de Provincie en gemeenten in het opstellen van scherpe klimaatdoelstellingen.
Hernieuwbare energie
Een energietransitie van fossiele brandstoffen naar energie uit hernieuwbare bronnen is voor de West-Vlaamse Milieufederatie vzw alleen mogelijk binnen een energielandschap. Hierbij worden energiesystemen geïntegreerd in het bebouwde landschap en verweven met andere functies. Bij voorkeur gebeurt dit decentraal en met zeggenschap van de burgers. Dat het daar nog vaak mank loopt blijkt uit het systematisch weerwerk van lokale comités tegen windenergieprojecten waardoor de looptijd van een windmolenproject zeer lang is (gemiddeld 9 jaar) en projecten dikwijls worden afgeblazen..
Burgerparticipatie via energiecoöperaties kan het draagvlak vergroten. Een windmolen kan je financieren met aandelen van lokale bewoners. Geld dat verdiend wordt kun je daarna inzetten voor het maatschappelijk belang. Zo komen lokale investeringen in energie ten goede aan de lokale gemeenschap.
Daarnaast heeft elk gebied ook specifieke kansen –zoals zonne-energie, warmtenetten, geothermie, (kleinschalige) windenergie, biogas,…- maar eveneens restricties (vogeltrek of fourageergebieden, beschermde natuur, bewoning, windluwte,…). Er is dus maatwerk nodig. Daarom geloven we sterk in een provinciale en proactieve aanpak voor het onderzoeken van de specifieke mogelijkheden per gebied in afstemming met de verschillende betrokkenen.
Slotbemerking: hernieuwbare energie is niet steeds de beste oplossing, zoals bij decentraal hout verbranden waardoor een belangrijke problematiek van fijn stof ontstaat met negatieve gezondheidseffecten.