Gezondheid en milieu

Door beter inzicht in gezondheidseffecten van milieubelastende stoffen enerzijds en succesvol milieubeleid anderzijds, wordt het milieu op vele vlakken schoner. Toch blijft er ook nog veel onderbelicht. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vallen onder “milieu en gezondheid” zowel de directe ziekmakende effecten van chemische stoffen, straling en bepaalde biologische agentia (bacteriën, virussen, schimmels, parasieten en levende celculturen), als de (vaak indirecte) effecten op gezondheid en welzijn van de fysieke, psychologische, maatschappelijke en ethische omgeving in ruimere zin, met inbegrip van huisvesting, stadsontwikkeling, ruimtelijke ordening en vervoer.

Voor een scala van gezondheidseffecten bestaat het vermoeden dat ze verband houden met milieufactoren, zoals o.a. ademhalingsaandoeningen, allergieën, kanker,… Vaak spelen er ook gecombineerde effecten, bv. bij veeteelt, waarbij gebruik van chemicaliën en geneesmiddelen, in combinatie met de snelle spreiding door verre transporten en grote concentraties, steeds meer zorgen voor resistente aandoeningen bij mens en dier.

Meer en betere natuur is niet alleen goed voor de (bedreigde) fauna en flora, maar ook voor onze gezondheid. Zeker in het volgebouwde Vlaanderen dat kreunt onder tal van milieuproblemen zoals fijnstof. Alleen met technische oplossingen maken we de wereld niet gezonder. Meer groen is vaak ook een belangrijk deel van de oplossing tot een meer gezonde levensstijl én leefomgeving.

Fijn stof

Als het om luchtkwaliteit gaat, behoort Vlaanderen in Europa tot de slechtere leerlingen van de klas: dit komt door onze hoge bevolkingsdichtheid, de slechte ruimtelijke ordening, dicht en druk bereden wegennetwerk en industrialisering. Fijn stof inademen beïnvloedt de werking van je luchtwegen, je longen, je hart en je bloedvaten. Door de huidige fijn stof concentraties in de lucht verliezen we met z’n allen de meeste gezonde levensjaren vergeleken met andere milieuvervuilende stoffen waarmee we in contact komen.

Omwille van de klimaatproblematiek en de benodigde uitfasering van fossiele brandstoffen, moeten we overschakelen op herbruikbare bronnen. Alleen zijn het niet zonnepanelen of windmolens die nu de meeste hernieuwbare energie in Vlaanderen leveren, maar wel de houtverbranding. En dit zorgt voor heel wat fijn stof… en gezondheidsproblemen.

Daarom is het belangrijk om de bijdrage van fijn stof door houtverbranding te verminderen. Géén houtverbranding is dan ook de gezondste keuze. Dus zetten we in op betere isolatie van huizen, warmtebronnen als warmtepomp, zonne-energie, warmtenetten, maar ook de verduurzaming van het verbranden van hout. Daarom gaat de West-Vlaamse Milieufederatie, samen met de LOGO’s van West-Vlaanderen op pad, om mensen die op hout stoken te overtuigen om dit zo goed mogelijk te doen en aan te tonen hoe dat dan kan. Daarnaast neemt ze ook actief deel aan de Green Deal hout verbranden op Vlaams niveau. Deze heeft tot doel om op korte termijn oude kachels uit te faseren, net als open haarden en op langere termijn hout zo duurzaam mogelijk in te zetten in de verwaardingsketen. Hierbij is hout voor bouw en meubels de bovenste sport van de duurzaamheidsladder.

Veeteelt en Gezondheid

In 2017 deed de West-Vlaamse Milieufederatie een uitgebreide literatuurstudie over de gezondheidseffecten van het nabij leven bij een stal. Het effect van de milieuverontreiniging van stallen is niet te ontkennen op onze gezondheid. Vooral het fijnstof is hier de boosdoener. Zeker voor mensen die al longaandoeningen hebben is het leven naast een stal geen pretje. Deze informatie gebruiken we vandaag nog steeds te waarschuwen voor de gevaren van uitbouw van stallencomplexen naast bewoning en dorps-/stadskernen.